Terugblik op Europa Cantat 2018 (1/2)

Van 27 juli tot 5 augustus 2018 werd in Tallinn (Estland) het festival Europa Cantat gehouden. Thomas Hessels nam met projectkoor VOX NL deel aan dit festival. Daarnaast presenteerde hij in zijn rol als bestuurslid van BALK de opzet van BALK in een heus Holland House.

In deel 1 van dit tweeluik kijkt hij vooral terug op dit festival. Deel 2 volgt in oktober, en zal gaan over de rol van korenfestivals over de hele wereld.

Europa Cantat 2018 is vooral zangpassie delen

“Bij Europa Cantat klinkt er zoveel meer dan lichte-muziekzang, dus het is lastig een goed beeld te schetsen. Maar ik doe een poging, want het is een hartstikke leuk zangfestijn dat loopt van Gregoriaans tot vocal pop, en van jeugdkoor tot seniorenkoor. Ik hoop dat dit artikel een paar koren stimuleert om zelf mee te doen met de volgende Europa Cantat, in 2021 in Slovenië. Meedoen is leuk, ook om je eigen land en koorcultuur te presenteren.

Nu zit ik hier op een bankje bij een plein in het centrum van Tallinn, half tien in de avond. Er zijn hier zo’n 4.000 zangers uit tientallen landen. Overdag verspreid over de talrijke zangworkshops of informatieve bijeenkomsten; ’s-middags ergens bij een sing-in of eigen optreden, en in de avond verzameld bij één van de vele concerten die geprogrammeerd staan. Tussendoor hangt men rond in het pittoreske centrum van Tallinn, waar alle straatjes uitkomen op het Raejakojaplein. Met op dat plein een heus ‘Holland house’. VOX NL zong daar een programma met Nederlandse en een paar Estse componisten. We hadden wel wat meer publiek gewild, maarja, er zijn ook zoveel concerten waaruit iedereen elke dag kan kiezen..

Van zenden naar presenteren

Overdag hoor je overal koren, in zaaltjes of op buitenpodia. Hartstikke leuk, afwisselend, levendig. Toch konden veel van die optredens me niet zo boeien, en ik heb me afgevraagd waar dat aan ligt. Mijn analyse is dat er teveel ‘zendende’ koren zijn: koren die willen laten horen hoe goed dat ze zijn en zich eigenlijk niet afvragen hoe het overkomt. Dat is prima, maar dan moet je wel héél goed zijn wil je bij het publiek iets teweeg brengen.

Vooral in het klassieke genre waren er in Tallinn veel van dergelijke ‘zendende’ koren. Het lijkt me een misvatting dat aandacht voor presentatie het exclusieve domein zou zijn van lichte-muziekkoren. Ook klassieke koren zouden zich daarmee bezig kunnen houden. Zeker die koren, want er is heel veel mooie klassieke muziek, maar het meeste is al vaker gedaan en verrast niet meer. Het wordt echt tijd dat er in die wereld een knop om gaat, zodat het niet bij de mooie noten blijft. Om te beginnen gaan wat mij betreft die zwarte mappen weg.

Zonder twijfel: ga ook eens!

Terug naar Europa Cantat. Prachtig festival, goed georganiseerd, een feestje om een hele week door te brengen met mensen die dezelfde hobby delen. Moet je ook eens doen, met je eigen koor of individueel. Bij Europa Cantat kun je alle kanten op. Dat inspireert, boort nieuwe wegen aan. En, zeker niet als laatste, het legt een verbinding tussen mensen dwars door land- en taalgrenzen heen. Hier is niemand met politiek bezig. Er is oprechte interesse en nieuwsgierigheid in elkaar. Voordat je het weet, zit je met een Rus een glas bier te drinken, of bespreek je met een Zwitser het wederzijdse korenland. Heerlijk om daarover te praten, overeenkomsten en verschillen te zien, binnen de alles verbindende boog van de liefde voor de koormuziek. Het was een vermoeiende week, maar ik ben weer helemaal bij.”

Thomas Hessels

Tallinn, 29 juli 2018